Cylx
Düzgün duyamazsanız, düzgün iletişim kuramazsınız. Bu sorunun nedeni her zaman kulakta değil, aynı zamanda beyinde de yatıyor. Nörobilimci Tania Barkat bu nedenle beynin sesleri nasıl işlediğini ve bunun neden bazen işe yaramadığını araştırıyor.
Tania Barkat çocukken bile her zaman nesnelerin nasıl çalıştığını anlamak istemiş. Bu nedenle doğa bilimlerinde bir kariyer mantıklı bir seçim gibi görünüyordu. EPF Lozan’da fizikokimya okuduktan sonra, nörobilimler alanındaki doktora teziyle nihayet gerçek amacını buldu. Barkat, “Sonuçta tüm insanlar algıların ve duyguların beyinde nasıl geliştiğini merak eder,” diyor. “Bu tür sorulara yanıt bulmak inanılmaz derecede tatmin edici.”
ABD’deki Harvard Üniversitesi ve Kopenhag Üniversitesi’ndeki araştırmalarının ardından 2015 yılında Basel Üniversitesi Biyotıp Bölümü’nde nörofizyoloji alanında kadrolu yardımcı doçent oldu ve 2020 yılında doçentliğe terfi etti. Beynin sesleri nasıl algıladığı ve işlediği hakkında henüz şaşırtıcı derecede az şey bilindiği için işitsel beyin olarak adlandırılan beyin üzerinde çalışmakta uzmanlaşmıştır.
İşitme engelliler için somut yardım
Araştırmalarıyla nihayetinde işitsel beyindeki arızalardan muzdarip birçok insana yardım etmek istiyor. Örneğin, kulak çınlamasının tetiklediği hayali seslerden rahatsız olan nüfusun yüzde onundan fazlası.
Bazen temel araştırmadan pratik uygulamaya giden yol çok kısa olabilir – örneğin koklear implantların geliştirilmesi söz konusu olduğunda: bu tür işitme protezleri işitme sinirini elektriksel uyarılarla uyarır ve sağır insanların sınırlı kalitede de olsa duymalarını sağlar. Barkat ve ekibi şimdi bu implantlar için bir fare modeli geliştirerek işitsel beynin farklı bölgelerinin uyarıma nasıl tepki verdiğini tam olarak görmesini sağladı. Şimdi beyin hücrelerinin daha hassas bir şekilde uyarılması ve aynı zamanda implantın pilinin daha uzun süre dayanması için impulsları optimize etmeye çalışıyor.
Sinir hücresi devresinin temel olarak anlaşılması
Barkat, bu fare modelinden öğrenmenin yanı sıra, davranışsal çalışmalar, bilgisayar simülasyonları ve belirli beyin hücrelerinin renkli ışıkla özel olarak açılıp kapatıldığı optogenetik gibi biyokimyasal ve moleküler biyoloji teknikleri de dahil olmak üzere çeşitli başka yöntemler de kullanıyor.
Son zamanlarda, işitsel beyinde her biri farklı işitsel görevleri yerine getiren iki ayrı sinir devresini tanımlayabildi. Barkat’a göre, bu tür bulgular, hemen pratik bir uygulaması olmasa bile önemli. Seslerin algılanmasındaki temel süreçlerin daha iyi anlaşılması, sonuçta işitme sorunlarının daha iyi anlaşılmasına ve bunların gelişmesinin önlenmesine yardımcı olabilir.
Örneğin, bir çocuğun işitsel beyninin erken gelişiminde birkaç kritik zaman penceresi vardır: Akustik bir girdi doğru zamanda alınmazsa, bu daha sonra işitsel anlama için sonuçlar doğurabilir. Barkat bu nedenle şimdi bebeklik döneminde beyindeki devrelerin nasıl geliştiğini araştırmak için fareyi örnek olarak inceliyor. Bir başka proje de, DEHB veya otizm gibi dikkat bozukluklarının nedenlerinden biri olabilecek arka plan gürültüsünü aktif dinleme ile pasif dinleme arasındaki farka adanmıştır.
Basel araştırma ruhunu teşvik ediyor
Barkat, Kopenhag’dan Basel’e taşındığından beri İsviçre Ulusal Bilim Vakfı’ndan önemli miktarda destek aldı (bkz. kutu). Şimdiye kadar İsviçre’ye geri döndüğü için hiç pişmanlık duymadı. Basel’de Friedrich Miescher Enstitüsü, Biozentrum ve Biyotıp Bölümü gibi çok sayıda seçkin sinirbilim araştırma grubu var ve bunlar birbirlerini destekleyen benzersiz bir araştırma topluluğu oluşturuyor. Barkat, “Elbette bu, kendiniz için belirlediğiniz standartları da yükseltiyor” diyor.
Basel’de ayrıca en uygun iş-yaşam dengesini de bulmuş. İki küçük kızına gün boyunca iyi bakıldığını bildiği için tamamen işine konsantre olabiliyor: “Beyni araştırıyorsunuz ve aniden fark ediyorsunuz: ‘Demek böyle duyuyoruz’. Bunlar beni ayakta tutan anlar”.
